تاريخچه و اهميت کارشناس دادگستری چگونه است ؟

خبره یا کارشناس در ادبیات کهن ایران از کلمه خبره به معنای دانا و آزموده در کار و در دوره های مختلف تاریخ ایران همواره در کشف حقایق از خبرگان استفاده میگردیده. چنانچه در دوره ساسانیان حتی مواقعی که سه فرد معمولی بر موضوعی شهادت میدادند در حالیکه فقط یک خبره موضوع را طور دیگری تعریف میکرد نظر خبره اولویت داشت.

در فرهنگ اسلامی نیز نظرات خبرگان در تمور قضاورت همواره مد نظر قرار می‌گرفت.

در ایران بعد از مشروطیت طبق قانون جزا مصوب 1390 شمسی قضات محاکم مجاز به کسب نظر اهل خبره در امور تخصصی بوده اند و در قانون اصول محاکمات مصوب 1290 و 1294 شمسی ضمن تصریح بر کسب نظر اهل خبره و نحوه انتخاب و وظایف کارشناسان حتی دستمزد آنها نیز تعیین شده است.

در تعاریف علمی جدید کتب حقوقی به جای نام خبره از نام کارشناس رسمی استفاده گردیده و به تدریج که علم و دانش پیشرفت کرده برای هر کارشناس پسوند انتخاب شده است مانند کارشناس ساختمان - کارشناس امورصنایع و کارشناس حسابداری

ابتدا در سال 1317 قانون خاص کارشناس رسمی دادگستری در 30 ماده به تصویب رسید و در سالهای 1339 اصلاحاتی در آن صورت گرفت.

در مهرماه 1343 هیئتی از کارشناسان اساس نامه اولیه و تشکیلات کانون را تدوین و سرانجام در مهرماه سال 52 اساسنامه کانون در 28 ماده و 6 تبصره در مجمع عمومی هیئت کارشناسان تصویب شد و تحت شماره 1523 مورخ 7/1/57 در اداره ثبت شرکتها به ثبت رسید.

بعد از پیروزی انقلاب اعضای شورای عالی انقلاب استقلال کانون را به رسمیت شناختند و لایحه قانونی در 30 ماده و 9 تبصره را به تصویب رساندند.

قانون فعلی کارشناسان در سال 81 در 41 ماده و 39 تبصره توسط مجلس شورای اسلامی به تصویب رسید و شورای نگهبان نیز قانون مذکور را تصویب نمود و آیین نامه اجرایی آن نیز در سال 82 به تصویب هیئت دولت رسید.

با پيشرفت علم و تکنولوژي و تخصصي شدن امور و با توجه به لزوم استفاده از تخصص هاي مختلف در رشته ها ي گوناگون که در کار قضاوت راهنماي و ياري دهنده قضات باشد رشته هاي مختلف کارشناس رسمي دادگستري ايجاد شده است.هر کارشناس بايستي داراي تخصسلات عالي و آگاه به مسايل فني و تخصصي خود و حتي بهره مندي از حداقل دانش حقوقي و قضايي داشته باشد.

هر يک از کارشناسان دادگستري بايد در طي دوره کارشناسي و متناسب با پيشرفت جامعه اطلاعات خود را کاملتر و بروزتر کرده و در مواقعي که نياز به ورود کارشناس ميباشد به خوبي و با علم کافي و صداقت نسبت به وظايف خود اقدام نمايد و از طرفي با توجه به اينکه کارشناس به عنوان نماينده فني دستگاه قضايي يا داور متخصص عادل و بي طرف براي دستگاههاي مختلف به مسايل عديده اي ورود مينمايد لذا ميبايستي در کارخود کاملا مسلط باشد.

علي رغم آنکه اعتقاد داريم اغلب همکاران کارشناس در گروه صنعت و فن تا حد زيادي به نکات مهم توجه دارندولي تکرار آنها سفارش مجددي است به همکاراني که مبادا بي اطلاعي نسبت به مسايل ساده و ظاهرا کم اهميت مشکلات غير قابل جبراني براي آنها فراهم کند.

Reshadipoor

مهندس مهدی رشادی پور